...μικροί αρχαιολόγοι 2012 ..το σημερινό μάθημα !

Συναντώ τους μικρούς αρχαιολόγους Σάββατο πρωί και περνάμε ένα δίωρο με αρχαιολογικά "παιχνίδια" που αποτελούν την προετοιμασία για μια πενθήμερη καλοκαιρινή έρευνα και ανασκαφή στη Σαλαμίνα .Σήμερα έπρεπε να διαπιστώσουμε τι θυμούνται από το προηγούμενο μάθημα όπου κάναμε ένα γρήγορο πέρασμα με προβολή εικόνων , σε όλες τις περιόδους της ιστορίας μέχρι σήμερα .
Το μάθημα είχε τη μορφή ενός παιχνιδιού πάνω σε μια κενή "χρονογραμμή" 10 περίπου μέτρων , απλωμένη στην αυλή. Κάθε παιδί είχε στα χέρια του μερικές εικόνες και κάποιες χρονολογίες .Η ομάδα (12 παιδιά) έπρεπε να καταφέρει μέσα σε 20 λεπτά να βάλει όλα τα στοιχεία στη σωστή σειρά χωρίς να πάρει βοήθεια από εμένα ,αλλά βοηθώντας όσο πιο πολύ μπορούσαν ο ένας τον άλλο.

                          .........................  διατρέχοντας το χρόνο .....................

... δεν τα πήγαν κι άσχημα ! ..οι διάλογοι ,υποθέτω, η χαρά του αρχαιολόγου : "...μα τι κάνεις , δε βλέπεις ότι είναι ιερογλυφικά; ..... παιδιά , πότε γεννήθηκε ο Χριστός;... και ο σοφότερος της παρέας:αυτό είναι βυζαντινή μετά τρούλλου (!)."

Μετά συζητήσαμε για την αξία και τις μεθόδους αποτύπωσης των ευρημάτων. Για την ομοιότητα που έχει η δουλειά του αρχαιολόγου με εκείνη ενός ντετέκτιβ .

Χωρίστηκαν σε ομάδες και επιχείρησαν να αποτυπώσουν και να διατυπώσουν -γραπτά- τη θεωρία τους για τα ευρήματα στην πίσω αυλή , μέσα σε 40 λεπτά της ώρας.

Τέλος οργανώσαμε ένα "αρχαιολογικό συνέδριο", όπου κάθε ομάδα ανακοίνωνε τη θεωρία της και απαντούσε στις ερωτήσεις των άλλων αρχαιολόγων .

                               .... τα ευρήματα ....ή η σκηνή του εγλήματος στην πίσω αυλή 

 .... τα παιδιά σχεδιάζουν,μετράν και στη συνέχεια μέσα από συζήτηση καταλήγουν σε μια ή και δύο ( το πολύ) "θεωρίες"

                                                εξαιρετικό σχέδιο σε άτυχη φωτογράφιση .....


...συνεχίζεται !

Αρχαιολογία 5 :ταξιδιώτες του Χρόνου ...οι χρονογραμμές .

.... συνέχεια από τα προηγούμενα...


 

.........................................ΧΡΟΝΟΓΡΑΜΜΕΣ .....!...................................

 .......καθώς είχαμε μπροστά μας ένα μήνα μέχρι τη μεγάλη στιγμή της αρχαιολογικής ανασκαφής σκέφτηκα να δοκιμάσω να δουλέψω με μια κλασσική αναπαράσταση του χρόνου , τη χρονογραμμή, μια μορφή που πάντα με ενδιέφερε . Επιπλέον αναρωτιόμουν πώς θα ανταποκρίνονταν τα παιδιά . Μέσα από τα προηγούμενα μαθήματα είχα διαπιστώσει ότι όσο κι αν τα γοήτευε η "κάθοδος" στο παρελθόν τελικά τα περισότερα διατηρούσαν μια εντελώς θολή ,  φαντασμαγορική εικόνα όπου συνυπήρχαν οι δεινόσαυροι , οι ήρωες του 21, ο παππούς τους και ο πόλεμος με τους Γερμανούς !

Ετοίμασα χαρτόνια μήκους ενός μέτρου όπου άπλωσα μια χαρτοταινία που αναπαριστούσε τον Χρόνο από το 1900 έως το 2010.

Για τις υποδιαιρέσεις τα παιδιά χρησιμοποίησαν το σπαστό μέτρο που χρησιμοποιούν για τις μετρήσεις στα μαθηματικά της Β . Τους εξήγησα όσο καλύτερα μπορούσα την έννοια της δεκαετίας και του αιώνα.Σιγά σιγά συμπληρώσαμε τη χρονογραμμή - εγώ στον πίνακα , τα παιδιά αντιγράφοντας , με αρκετή δυσκολία , πολλές εξηγήσεις και διορθώσεις .Η κοπιώδης διαδικασία πήρε σχεδόν δύο μαθήματα και ενώ σκεφτόμουν ότι τα παραζορίζω κι είχα αρχίσει να νοιώθω ενοχές αυτά έδειξαν αξιοθαύμαστη αντοχή και αποφασιστικότητα .Μάλλον γιατί  όλα αυτά που έπρεπε να συμπληρώσουν δεν ήταν σκέτοι αριθμοί αλλά χρόνια της ιστορίας, για την οποία φαίνεται ότι είχαν πια αναπτύξει  περιέργεια και ενδιαφέρον.

 Αρχίσανε να συμπληρώνουν τη χρονογραμμή ξεκινώντας από το πιο σημαντικό γεγονός της ζωής τους : τη γέννησή τους !!! ζωγράφισαν λοιπόν μια αναδρομική γιορτή ..

... έφερα στην τάξη πολλές καρτέλες με χρονολογημένες εικόνες  από τον 20ο αιώνα . Ειχα επιλέξει εικόνες που θεώρησα κατάλληλες και εδεχομένως ενδιαφέρουσες για την ηλικία τους .

... συζητήσαμε  γύρω από τις εικόνες . Ο καθένας χρησιμοποίησε αυτές που τον - την ενδιέφεραν . Κάποιοι στο επόμενο μάθημα έφεραν επιπλέον ιστορικές πληροφορίες απ' το σπίτι !!

Τα παιδιά σχεδίασαν ό,τι τους ενδιέφερε από τις καρτέλες και τα κόλλησαν στο σωστό σημείο της χρονογραμμής. Η ιστορία της Λάικα συγκίνησε πολύ , ιδίως τα κορίτσια !

                           

      

  ο Στέφανος αντέγραψε με μεγάλη επιμέλεια το πρώτο εργοστάσιο της Kellog's ( 1913)

η εμφάνιση του Μίκυ τη δεκαετία του "30 θεωρήθηκε ένα από τα σημαντικότερα συμβάντα...

....

                 
                   ....όπως -εννοείται -και η ίδρυση της ομάδας τους ( για τ΄αγόρια)....

...τα πρώτα αυτοκίνητα , πόλεμοι και όπλα .........




.... η χρονογραμμή του 20ου προχώρησε και κάποια παιδιά θέλησαν να φτιάξουν και αυτήν των πολύ παλιών χρόνων ...με τον ίδιο τρόπο κατασκευάσαμε τη χρονογραμμή των μεγάλων περιόδων από την παλαιολιθική εποχή μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα .Εδώ έφερα βιβλία στην τάξη που τα ξεφύλλιζαν και έβρισκαν εικόνες για τη χρονογραμμή τους .Άλλοι δεν σχεδίαζαν αλλά μαζεμένοι σε παρέες κοιτούσαν με ανανεωμένο ενδιαφέρον τις εικόνες των βιβλίων . Άλλωστε το ζητούμενο για μένα όταν έφερα τα βιβλία ήταν ακριβώς να μπορέσουν να τα χρησιμοποιήσουν συνειδητά ως πηγές γνώσης.

....τις χρονογραμμές τις πήραν στο σπίτι όπου θα μπορούσαν να τις συμπληρώνουν σιγά-σιγά ίσως - ακόμα καλύτερα - παρέα με κάποιον μεγάλο , σα μια κοινή δραστηριότητα ....


( Δεν έχω ακόμα συζητήσει εδώ την έντονη εμπλοκή του σπιτιού στο πρότζεκτ .Θα διορθώσω προσεχώς την παράλειψη αυτή , καθώς σε αρκετές δραστηριότητες ζήτησαμε και πήραμε τη βοήθεια ή και τη συμμετοχή των γονιών).








... τα ταξίδια στο χρόνο όμως για να πραγματοποιηθούν στ΄αλήθεια χρειάζονται εκτός από γνώσεις , φαντασία , διάθεση για περιπέτεια και βεβαίως την κατάλληλη Μηχανή του Χρόνου .... 


...................................συνεχίζεται

αρχαιολογία 4 ...ένας αρχαιολόγος στο σχολείο!

..όταν ο κύριος Ανδρέας Καπετάνιος έφτασε στην τάξη τα παιδιά του επεφύλαξαν υποδοχή αντάξια ενός Ιντιάνα Τζόνς !
Είχαν φέρει από το σπίτι παιχνίδια και αντικείμενα που παρέπεμπαν σε διάφορες εποχές .
Είχαμε επίσης ένα άδειο κουτί ενυδρείου και σάκκους με διαφόρων ειδών χώμα, άμμο και χαλίκι.

...ο Ανδρέας ξεκίνησε να διηγείται στα παιδιά τη συναρπαστική ιστορία της Γης , από τον πρώτο ωκεανό μέχρι το παρόν , δημιουργώντας, καθώς προχωρούσε η αφήγηση ένα-ένα τα στρώματα γης , τοποθετώντας τα αντικείμενα της κάθε εποχής κι ύστερα θάβοντάς τα κάτω από το επόμενο στρώμα.

 Παράλληλα εξηγούσε τον τρόπο δημιουργίας των στρωμάτων , τον τρόπο που ένας οικισμός εξαφανίζεται σιγά -σιγά ή και απότομα , από έναν σεισμό ή κάποια πλυμμήρα .Πέταξε πάνω στα δεινοσαυράκια των παιδιών τον μετεωρίτη που ίσως προκάλεσε την εξαφάνισή τους. Πλυμμήρισε μια νεολιθική εγκατάσταση ...















 Επίσης μας εξήγησε πώς ένα κτίσμα σε μια κορυφή θα μείνει πάνω από την επιφάνεια του εδάφους - όπως στο ενυδρείο μας ο Παρθενώνας .

  ... η παλαιολιθική, η νεολιθική, η αρχαία Αίγυπτος,η αρχαία Ελλάδα, η Ρώμη, το Βυζάντιο,ο Μεσαίωνας ...η Τουρκοκρατία ..

 ... η Ελληνική επανάσταση !!!! ...ο βομβαρδισμός του Παρθενώνα ...

... φτάσαμε στο παρόν τοποθετώντας τα στρατιωτάκια των μεγάλων πολέμων του 20ου αιώνα ... κάποιο παιδί δυσκολεύεται να συνέλθει από τη μοίρα  της μούμιας του που την είδε να εξαφανίζεται προς το τέλος της εποχής της αρχαίας Αιγύπτου ! Αυτός κι άλλοι παρηγορήθηκαν την επόμενη εβδομάδα οπότε και κάναμε την πρώτη μινι-ανασκαφή αδειάζοντας το ενυδρείο ..

..στη συνέχεια ο Ανδρέας  μίλησε στα παιδιά για τη δουλειά του με παραδείγματα από δικές του ανασκαφές . ..  όπως είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω και σε άλλες στιγμές του προγράμματος, τα πιο δημοφιλή ευρήματα για τα παιδιά μοιάζει να είναι οι ανθρώπινοι σκελετοί !!

 .... το μάθημα αυτό ήταν για όλους ένα τεράστιο άλμα προς την πραγματοποίηση του στόχου μας :να γίνουμε "κανονικοί αρχαιολόγοι", δηλαδή επιτέλους ΝΑ ΣΚΑΨΟΥΜΕ !...
Όμως  ήταν ακόμη αρχές Μαρτίου και ο καιρός δεν είχε ανοίξει ... έτσι περιμένοντας ήταν ευκαιρία για μένα να δοκιμάσω να εξηγήσω στα παιδιά την έννοια της "χρονογραμμής" ......

.......συνεχίζεται............

..αρχαιολογία 3 : ..τα παλιά πράγματα στο σχολείο!!!.....

Στα προηγούμενα μαθήματα τα παιδιά της Β' εξέτασαν "άγνωστα"παλιά αντικείμενα και παρουσίασαν την έρευνά τους . Όμως ένας αληθινός αρχαιολόγος πρέπει να μπορεί να εντοπίσει μόνος του στο χώρο τα αντικείμενα που φέρουν κάποιο παρελθόν.
Έτσι έδωσα στα παιδιά το σχεδιάγραμμα της κάτοψης του σχολείου και τους ζήτησα να εντοπίσουν και να σημειώσουν πάνω στο  χάρτη αυτόν τα "παλιά", κατά την κρίση τους ,πράγματα που θα βρουν στους χώρους του σχολείου .
Ευτυχώς για το πρόγραμμά μας η σχολή Χιλλ είναι ένα πολύ παλιό σχολείο "γεμάτο" από ίχνη του παρελθόντος !

 Τα παιδιά σε ζευγάρια ερευνούν όλους τους χώρους του σχολείου και καταγράφουν τα ευρήματά τους .

....σημειώνουν τη θέση του ευρήματος και συμπληρώνουν το υπόμνημα ........

... πριν την ανέγερση του νέου κτηρίου του σχολείου , το 1931, έγινε  ανασκασκαφή που αποκάλυψε Ρωμαϊκά και Βυζαντινά μέλη κτηρίων και αγάλματα .Αρκετά απ' αυτά βρίσκονται στις αυλές του σχολείου...

........με λίγη βοήθεια  τα παιδιά μπόρεσαν να καταλάβουν την έννοια της "κάτοψης" και να κινηθούν αυτόνομα στους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους του σχολείου ...

...... στην αυλή συναντήσαμε την "αρχαιότητα" και στο γραφείο τα έπιπλα και τις βιβλιοθήκες του 19ου αιώνα μαζί με σχολικά όργανα διαφόρων εποχών ....

....όπως και τα πορτραίτα των παλαιότερων διευθυντών του σχολείου .............


..... ανάμεσα σ΄αυτά εκείνα του κυρίου και της κυρίας Χιλλ , των ιδρυτών του σχολείου ....

 .... στο επόμενο μάθημα τα παιδιά φωτογράφισαν τα ευρήματά τους . Όταν τα παιδιά επέστρεψαν στην τάξη με τους χάρτες και τις φωτογραφίες είχαν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι το σχολείο τους είναι ένας χώρος με μεγάλη ιστορία και είχαν μαζέψει πολλές απορίες : πού βρέθηκαν τα "αρχαία" της αυλής ; Ποιός είναι ο κύριος Χιλλ;Γιατί η κυρία Χιλλ φοράει αυτό το σκουφάκι;Γιατί έχουμε μια παλιά εκκλησία στην αυλή ;....
Kαθώς ούτε κι εγώ ήξερα τις απαντήσεις τους πρότεινα να βρούμε κάποιον στο σχολείο που να μπορεί να μας  τις λύσει . Έτσι συμφωνήσανε να πάρουμε μια συνέντευξη από την σημερινή διοίκηση του σχολείου , την κυρία Μίννη Καρρά και τον κύριο Ανδρέα  Αλιβιζάτο .
Η συνέντευξη προετοιμάστηκε με προσοχή. Κάθε παιδί σημείωσε γραπτά 3-4 ερωτήσεις που θα ήθελε να κάνει .

... και οργανώσαμε μια συνάντηση στο γραφείο .
Η συνέντευξη πήγε πολύ καλά: μάθαμε απίστευτα πράγματα για τη μακριά ιστορία του σχολείου , όπως ότι στη διάρκεια του πολέμου είχε κλείσει και οι αίθουσες φιλοξενούσαν οικογένειες που είχαν πληγεί από τον βομβαρδισμό του Πειραιά .Μια από αυτές μάλιστα είχε κι έναν γάιδαρο που έμενε στο ισόγειο,εκεί που τώρα είναι το γραφείο της κυρίας Πόπης !!! Ότι το σχολείο ήταν παλιά Παρθεναγωγείο, ότι υπήρχαν φοίνικες στην αυλή κι άλλα εντυπωσιακά .( Ελπίζω να καταφέρω σύντομα να αναρτήσω το βίντεο της συνέντευξης! )

.... πίσω στην τάξη ξανά : προβάλαμε το βίντεο της συνέντευξης και προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τις πληροφορίες που συγκεντρώσαμε .Από αυτές φτιάξαμε λεζάντες , και τέλος αναρτήσαμε  όλο το υλικό της έρευνάς μας στο ταμπλώ του διαδρόμου .

...... συνεχίζεται ....